*با گوینده
نسبت به سخنان هر گوینده باید تحمل وصبوری نشان داد وبه آن گوش داد،تا کلامش به پایان برسد.بریدن حرف دیگری شیوه ای ناپسند ودلیل کم ظرفیتی وبی ادبی است .
در سیره اخلاقی حضرت رسول ومجلس آن حضرت آمده است که :«کسی که سخن می گفت ،به او گوش می دادند ،تا سخنش به پایان برسد»
*با استاد
امام سجاد علیه السلام در رساله الحقوق ،می فرماید:حق آن کس که عهده دار آموزش تو است ،آن است که احترامش کنی ،مجلس او را بزرگ وگرامی بداری وبه او خوب گوش دهی .
شنونده نباید خود را داناتر از گوینده واستادش فرض کند وبه گفته های او گوش ندهد یا بی اعتنایی کند ،یا تصور کند هر چیز را می فهمد ونیازی به شنیدن وگوش دادن ندارد.
*با نصیحت گر
هر کس به موعظه وپندوراهنمایی دیگری می پردازد،دوست دارد شاهدحسن توجه وگوش دادن او باشد وعلایم پذیرش وتاثیر وقبول را دراو ببیند.
امام سجاد علیه السلام درباره حق نصیحتگر بر نصیحت شونده می فرماید:«حق ناصح «بر تو»آن است که با بال تواضع خویش را برای نرم سازی وبا گوش خود به سخن او گوش فرا می دهی .این شیوه ،جامعه ومردم را بهتر به سمت برخورداری از راهنماییهای دلسوزانه وانتقادهای سالم وسازنده پیش می برد.
امام علی علیه السلام در بیان اوصاف متقین ،هنگام شنیدن آیاتی از قرآن که مشتمل بر بیم دادن الهی وموعظه واندرز است ،می فرماید:با گوشهای جانشان به آن هشدارهای الهی گوش می سپارند.
از علل بی اثر بودن بسیاری از هشدارها ،تذکرها،انتقادها،ونهی از منکرها،آن است که شنونده این مواعظ وارشادها ،بنا بر بی توجهی گذاشته یا خود را به ندانستن ونفهمیدن می زند،یا چندان اهمیتی برای آنها قائل نیست .
*با درددل کننده
خیلیها دلهای آکنده از غم وخاطرات تلخ ومشکلات ونابسامانیهای دارندکه آنان را در فشارروحی می دهد.در پی دوگوش شنوایندکه با آنها درددل کنندوبابازگویی دردمندیهایشان سبک شوند.آنکه عاطفه نشان می دهدوبه شکوه هاوغمنامه های یک دردمندگوش می سپاردوخود را علاقمندبه شنیدن نشان می دهد،با او نوعی همدردی کرده است .این روحیه خوب وبزرگ ستودنی است .
امام علی علیه السلام می فرماید:از بزرگواری وآقایی است که انسان برای گوش سپردن به شکوی وناله دردمند ،تحمل وصبر داشته باشد.
*بی اجازه گوش ندادن
از آداب اجتماعی مربوط به گوش دادن ،رعایت اذن واجازه است .اگر کسانی باهم صحبت می کنندومایل نیستنددیگری سخنانشان را بشنود،نبایدبه صورت فضولی گوش دهدویا باید از محل سخن آنان بیرون رفت ،یاخود را به کاری مشغول ساخت که حرفهایشان به گوش نرسد.
امام صادق علیه السلام می فرماید«کسی که به سخن گروهی گوش دهد،در حالی که آنان ،آن را خوش نداشته باشندروز قیامت ،در گوشهایش سرب گداخته ریخته می شود .
مشاهده شده در اخلاق معاشرت اثر استاد محدثی صص141-146
آخرین نظرات