مدرسه علمیه حضرت زینب میناب

طریق سیر و سلوک الی الله

امام (علیه السلام) در خطبه 183 بهترین درسها را به سالکان راه حق، جهت خودسازی می دهد وآیین سلوک و سیر الی الله را در جمله های کوتاه و پر معنا بیان می کند.

نخست با ذکر گوشه ای از عذاب های دردناک دوزخ، آتش خوف الهی را در دلهای آنها شعله ور می سازد، سپس به آنها هشدار می دهد که عمر شما و تندرستی شما عاریتی است، روزی همه را از شما می گیرند، این فرصت را که در دست دارید غنیمت شمرید همانگونه که در حدیث معروف از پیامبر اکرم(ص) آمده است: «أغتنم خمسا قبل خمس؛ حیاتک قبل موتک و صحتک قبل سقمک و فراغک قبل شغلک و شبابک قبل هرمک و غناک قبل فقرک»؛ پنج چیز را قبل از هر چیز غنیمت شمار، زندگی خود را قبل از مرگ، تندرستی خود را قبل از بیماری و فراغت خاطرات را قبل از گرفتاری و جوانی را قبل از پیری و غنایت را قبل از فقر»

سپس به ریاضتهای شرعی اشاره کرده، دستور بیداری و عبادت شبانه و کم خوردن غذا و به کار گیری گامها در راه خدمت به خلق و جهاد و آن گاه انفاق اموال و در یک کلمه کاستن از جسم و افزودن بر جان، می دهد و دلهای سالکان راه را با وعده های الهی با ذکر آیاتی از قرآن امیدوار و محکم می سازد.

سرانجام انگیزه های معنوی را از طریق ذکر پاداش های عظیم که در جوار قرب پروردگار در انتظار آنان است، تقویت می نماید. آری این معلم بزرگ انسانیت و این راهبر راهیان قرب الی الله، حق مطلب را در عبارات کوتاهی ضمن ارائه برنامه ای منسجم ادا می کند.

مشاهده در پیام امام امیالمومنین(ع)،اثرآیةالله مکارم شیرازی،ص130

*با گوینده

نسبت به سخنان هر گوینده باید تحمل وصبوری نشان داد وبه آن گوش داد،تا کلامش به پایان برسد.بریدن حرف دیگری شیوه ای ناپسند ودلیل کم ظرفیتی وبی ادبی است .

در سیره اخلاقی حضرت رسول ومجلس آن حضرت آمده است که :«کسی که سخن می گفت ،به او گوش می دادند ،تا سخنش به پایان برسد»

*با استاد

امام سجاد علیه السلام در رساله الحقوق ،می فرماید:حق آن کس که عهده دار آموزش تو است ،آن است که احترامش کنی ،مجلس او را بزرگ وگرامی بداری وبه او خوب گوش دهی .

شنونده نباید خود را داناتر از گوینده واستادش فرض کند وبه گفته های او گوش ندهد یا بی اعتنایی کند ،یا تصور کند هر چیز را می فهمد ونیازی به شنیدن وگوش دادن ندارد.

*با نصیحت گر

هر کس به موعظه وپندوراهنمایی دیگری می پردازد،دوست دارد شاهدحسن توجه وگوش دادن او باشد وعلایم پذیرش وتاثیر وقبول را دراو ببیند.

امام سجاد علیه السلام درباره حق نصیحتگر بر نصیحت شونده می فرماید:«حق ناصح «بر تو»آن است که با بال تواضع خویش را برای نرم سازی وبا گوش خود به سخن او گوش فرا می دهی .این شیوه ،جامعه ومردم را بهتر به سمت برخورداری از راهنماییهای دلسوزانه وانتقادهای سالم وسازنده پیش می برد.

امام علی علیه السلام در بیان اوصاف متقین ،هنگام شنیدن آیاتی از قرآن که مشتمل بر بیم دادن الهی وموعظه واندرز است ،می فرماید:با گوشهای جانشان به آن هشدارهای الهی گوش می سپارند.

از علل بی اثر بودن بسیاری از هشدارها ،تذکرها،انتقادها،ونهی از منکرها،آن است که شنونده این مواعظ وارشادها ،بنا بر بی توجهی گذاشته یا خود را به ندانستن ونفهمیدن می زند،یا چندان اهمیتی برای آنها قائل نیست .

*با درددل کننده

خیلیها دلهای آکنده از غم وخاطرات تلخ ومشکلات ونابسامانیهای دارندکه آنان را در فشارروحی می دهد.در پی دوگوش شنوایندکه با آنها درددل کنندوبابازگویی دردمندیهایشان سبک شوند.آنکه عاطفه نشان می دهدوبه شکوه هاوغمنامه های یک دردمندگوش می سپاردوخود را علاقمندبه شنیدن نشان می دهد،با او نوعی همدردی کرده است .این روحیه خوب وبزرگ ستودنی است .

امام علی علیه السلام می فرماید:از بزرگواری وآقایی است که انسان برای گوش سپردن به شکوی وناله دردمند ،تحمل وصبر داشته باشد.

*بی اجازه گوش ندادن

از آداب اجتماعی مربوط به گوش دادن ،رعایت اذن واجازه است .اگر کسانی باهم صحبت می کنندومایل نیستنددیگری سخنانشان را بشنود،نبایدبه صورت فضولی گوش دهدویا باید از محل سخن آنان بیرون رفت ،یاخود را به کاری مشغول ساخت که حرفهایشان به گوش نرسد.

امام صادق علیه السلام می فرماید«کسی که به سخن گروهی گوش دهد،در حالی که آنان ،آن را خوش نداشته باشندروز قیامت ،در گوشهایش سرب گداخته ریخته می شود .

مشاهده شده در اخلاق معاشرت اثر استاد محدثی صص141-146

در مباحث معاشرتی ،نحوه استفاده از قدرت شنوایی وبه تعبیر دیگر خوب شنیدن ودرست گوش دادن ،نقش مهمی دارد .بی اعتنایی به حرفهای گوینده ،نشان بی ادبی است .بر عکس ،حسن توجه وابراز علاقه ،علامت ادب وتربیت اجتماعی وبها دادن به موقعیت انسانی مخاطب وگوینده به شمار می آید .

رسول خدا به حرفهای دیگران گوش می داد،حتی به سخن آنان که بیمار دل بودندواز روی اغراض شوم،حرفهایی می زدند.پیامبر صلی الله وعلیه وآله ،دوگوش شنوا برای آنان بود ،تا حدی که آنان به ستوه می آمدندواز روی طنز می گفتند:«اوگوش است »خداوند دستور می دهدکه به آنان بگواگر گوش هم هست برای شما گوش خوبی است ،به خدا ایمان دارد وبه حرفهای مومنین نیز باور دارد.«یقولون هو اذن قل اذن خیر لکم یومن بالله ویومن للمومنین».

آنان از روی آزار ،لقب «گوش »به رسول می دادند تا او را خوش باور ،ساده لوح وسطحی قلمداد کنند.

مشاهده شده در اخلاق معاشرت اثر استاد محدثی ص 140

اصول اعتدال آفرین در زندگی فاطمه (سلام الله علیها)

زندگی فاطمه سلام الله علیها بر مبانی واصولی استوار بودکه همه ی آنها نشات گرفته از اسلام محمدی صلی الله علیه وآله است .

مهمترین این اصول عبارتند از :

-اصل هدفداری در هر کار وبرنامه واقدام در زندگی

-اصل ایمان وباورداشت به آنچه که از جانب خدابعنوان دستورالعمل زندگی صادر شده

-اصل تطابق عمل فاطمه سلام الله علیهابا تعالیم ودستورات اسلام

-اصل تقوا،زهدوورع در همه اموروفعالیت ها

-اصل اعتدال در امور به گونه ای که از دو مرز افراط وتفریط دور باشد

-اصل صالح بودن عمل وانجام کاری که مذهب صلاحیت آن را تایید کند

-اصل اتقان ومحکم کاری در امور بگونه ای که از هرگونه خلل وفرجی دور باشد

-اصل خیر بودن عمل ورعایت منافع ومصالح عامه مسلمین

-اصل اعمال اراده از سوی خودتا کاری که انجام می دهد ودر خور حساب وکیفر وپاداش باشد

-اصل مشارکت اجتماعی ودروی از انزواجویی ورهبانیت

-اصل مقاومت وپایداری وثبات در رای تا سر حد وصول به هدف

-اصل صبر وتحمل در مصائب ودشواری های ناشی از حرکت به سوی اهداف

-اصل اعتمادواطمینان به خداویادوذکر او در کارها

-اصل جرات وشجاعت نشات گرفته از ایمان ووابستگی به خدا

-اصل شکر گزاری در امور بخاطر امکاناتی که خداوند در اختیارش قرار داده است

-اصل اقتداءبه صالحان وپاکان ونیکان درراس آنها رسول گرامی اسلام

-اصل ترجیح رضای خالق بر مخلوق در همه امور

-اصل حفظ کرامت وجلال وشوکت انسانیت که اغنسان ذاتااز احترام برخوردار است

-اصل اطمینان واعتمادبه خدا که بنده اش را در تنگناها بخود رها نمی کند.

وفاطمه سلام الله علیها مجموعه این اصول را مورد رعایت ئعمل قرار می دهدواز این بابت لگوی تعادل در حیات وسرمش است .

مشاهده شده در سبک زندگی فاطمی جلد دوم اثرسیدحسین اسحاقی ص 227-228

ولایت مداری اصحاب حضرت مهدی:

امامت ورهبری ،از ارکان دین اسلام ومحور واساس همه ی کارهااعم از عبادی وغیر عبادی است .حضرت علی (علیه السلام)در این باره می فرماید:واو(ابوبکر خوب می دانست من در گردش حکومت اسلامی ،همچون محورسنگ های آسیابم (که بدون آن آسیاب نمی چرخد).

همه ی اعمال فردی اجتماعی مردم بایدتحت تاثیرامامت باشد.از این رو،ایمان به رهبری ،زمینه سازرستکاری مسلمانان است .مسلمانان صدر اسلام با ایمان واطاعت از رهبری وپیامبر ،در مدتی بسیارکم از حضیض ذلت به اوج عزت رسیدند،چراکه به فرمان خدابه آنچه پیامبرمی فرمودند،گردن می نهادند«مااتاکم الرسول فخذوه ومانهاکم عنه فانتهوا»بعد از رسول خداصلی الله علیه وآله ،پیروان آن حضرت همان عقیده وایمان را به ائمه داشته اندویاران حجت (عج )نیز بیش از همه به امام زمان (عج)ارادت دارندکه این عشق وایمان ،از وجودآن حضرت سرچشمه می گیرد.آنان برای تبرک دست خویش را به زین اسب امام می کشندوبدین سان تبرک می جویند.

انسان خداجوبه واسطه ی عشق با امام سراز پا نمی شناسد،برای اطاعت واجرای فرمان های اوشب وروز را نمی داندودر راه فرمان برداری او مطیع تر از یک کنیز نسبت به مولایش است ودر هنگام بروز خطر ،برای دفاع از وجوداو جانش را فدا می کند.

دل های پولادین اما نورانی

از دیگر صفت های یاوران مهدی (عج)قلب قوی وپولادین آنهاست که از آنان در روایت های مختلف به پاره ای آهن یادشده است .روایت می فرمایدکه قلب های آنها حتی سخت تراز پاره های آهن است «یاران مهدی (عج)از پاره های فولادمحکم تر ند».

اینان با پشتوانه های بزرگ از ایمان واقعی به خداویقین به روز جزاوهدفی مقدس ،همچون مشعل هایی فروزانندکه دل های استوارشان بسان قندیل های نور در سینه ی سترگشان آویخته است .این رادمردان تنهابه خدای خویش دل داده اندوتنهااز او هراس دارندوقلب شان را به یاداو قوت بخشیده اند که «الا بذکر الله تطمئن القلوب »

مشاهده شده در  ماهنامه شمیم یاس سال سیزدهم شماره 148صص12-15