عبادت درجات فراوانی دارد که برخی از آنها هدف میانگین وبعض دیگر هدف نهایی است .چون عمل محدوداست وشهود نامحدود،عبادتهای عملی هدفهای محدود بوده وعبادتهای شهودی هدفهای نامحدودخواهند بود سر محدود بودن عبادتهای عملی آن است که قلمرو تکلیف با انتقال از دنیا به آخرت تمام شده ولی منطقه شهود همچنان ادامه دارد،وتکامل های عملی که توسط فعل اختیاری انسان حاصل می شود،در قیامت نیست ؛لیکن تکامل های علمی که با افاضه خدای سبحان حاصل می گردد،همواره میسور است وبسیاری از پرده های غیب ،پس از مرگ برطرف شودتا آنچه نادیدنی بود،مشهود گردد.لذا قرآن کریم هدف آفرینش جهان خلقت را آگاه شدن انسان به قدرت وعلم بی کران خداوند می داند:*الله الذی خلق سبع سموات ومن الارض مثلهن یتنزل الامر بینهن لتعلموا ان الله علی کل شی ءقدیر وان الله قد احاط بکل شیءعلما*
گرچه علم حصولی ویقین استدلالی در حد کمال خود به شمار آمده وهدف قرار می گیرد،لیکن نسبت به علم حضوری ویقین شهودی وسیله محسوب می شود*کلالو تعلمون علم الیقین *لترون الجحیم*ثم لترونها عین الیقین*یعنی با علم الیقین می توان به عین الیقین رسید.
می توان یقین شهودی به معارف را هدف نهایی آفرینش انسان دانست،که همواره به عبادت متکی است،گرچه نحوه اعتمادآن بر عبادت در هر نشئه ای مناسب با همان نشئه است (یعنی در دنیابه متن عبادتهای تشریعی تکیه داردودر آخرت به باطن آن که ظاهر می شود ،متکی است)واگر لحظه ای عبادت نباشدآنچه مشهود است مستور می گرددوآنکه شاهداست محجوب می شود؛زیراتنها وسیله شهود سالک وظهور غیب همانا عبادت است *واعبد ربک حتی یاتیک الیقین*نه آنکه بعد از یقین پرستش بر طرف شود؛زیرا زوال عبادت همان وزوال یقین همان،چون عصیان بدترین حجاب است .
آنچه از آیه 12سوره طلاق بر می آیداین است که هدف پیدایش جهان ،یعنی ظهور حق در آیینه خلق،آگاه شدن انسان سالک به علم وقدرت حق است واین علم شهودی عارف واصل را مظهر«علیم»و«قدیر»می کندکه با «بسم الله الرحمن الرحیم»در صورت اذن خدای سبحان ،همان کاری راکه در قیامت به صرف اراده می کنددر دنیا نیز انجام دهدوهر چه بخواهدبداند،مشاهده کند.
مشاهده شده در کتاب حکمت عبادت آیت الله آملی ص25
آخرین نظرات