تقدیرمعیشت مقاومتی:
در آموزه های دینی ،صبر در برابرمصیبت،در کنارتقدیر معیشت بیان شده است .تقدیر معیشت در بیان روایات به معنی اندازه داری در زندگی مادی و حرکت در میان اسراف وتقتیربه طوری که هیچ انسانی گرفتار نشود تعبیر وتفسیر شده است .با توجه به اینکه در جامعه اسلامی مسیر کمال فردی از مسیر کمال اجتماعی جدا نیست وفردنیز باید وظایف خود را در قبال اجتماع به درستی انجام دهد ودر طرف دیگر نوسانات اجنماعی نیز بر زندگی او تاثیر گذاراست ،بر این اساس ،زمانی که دامنه ی تحریم بیشتر می شود،این مسئله نیز بیشتر معنا پیدا می کندومسلمانان نیازمندتقدیر معیشتی مقاومتی ومتناسب با اقتضائات تحریم هستندکه زندگی آن ها را متغیر می کند.
از این رو،می توان دو نوع تقدیرمعیشت را برای مردم در راه رسیدن به کمال احصاکرد ونخستین نوع به اندازه داری در زندگی ومدیریت معیشت خانوار در قالب هایی بر می گرددکه دین اسلام به آن ها اشاره کرده است وشامل طلب رزق ،مدیریت مصرف ،دوری از فقر وفهم اصول کسب وکار می شود که در هر شرایطی مومن باید به توجه کند .
اما زمانی که شرایطاقتصادی کشور با تحریم های مختلفی مواجه است،این تقدیر معیشت نیز معنای متفاوتی پیدا خواهد کرد.اگر در حالت عادی رزق انسان در حدی است که بسیاری از نیازهای او مرتفع می شوندو زندگی راحتی دارد،زمانی که شرایط اقتصادی به دلایلی مثل تحریم یاخشک سالی سخت می شود،مطمئنا این مسئله در رزق او نیز موثر است وسطح زندگی او را کاهش می دهد واو نیز باید مطابق با همین نوسانات زندگی خود را تغییر دهد و خود را برای شرایط سخت شدن زندگی مهیا کرده باشد.
البته بایدتوجه کرد که آمادگی مردم برای مقاومت در شرایط مقاومتی،به معنای این نیست که مسولین وظیفه ای در جهت بهبود معیشت مردم و افزایش سطح رفاه آن ها ندارند،بلکه این شرایط نیازمند آن است که مردم با تغییر اندازه داری در زندگی خود و اکتفابه سطح کفاف در زندگی و تحمل سختی ها و مصیب های اقتصادی در تقدیر معیشت خود ،حمله های دشمنان را خنثی کنند و مسولین نیز وظیفه دارند که شرایط اقتصادی را برای زندگی بهتر مردم آماده کنند و ضربه های دشمنان را از طریق حمایت از تولید و مبارزه با دلالی و کاهش هزینه ی تولید و… خنثی کنند و نقاط ضعفی چون وابستگی به نفت و دلالی و… را مرتفع سازند.
وظیفه دیگر مردم در این شرایط، رسیدگی کردن به حال سایر مومنین و تبعیت از سیره معصومین(علیهم السلام) در شرایط تحریم و تنگناست که متاسفانه در مدت اخیر در کشور ما این امر تا حدودی نادیده گرفته شده است؛ یعنی اگر در کالایی کمبود وجود دارد، مسلملنان باید در صورتی که مازادی در خانه دارند، به فکر دیگران باشند و خود نیز با دلالی و گرانی مبارزه کنند و به آن دامن نزنند.
در زمان حضرت صادق(علیه السلام) در مدینه خشک سالی می شود و گندم و جو، که از نیازهای اساسی مردم است، کم می شود و حضرت به جای آنکه در صف خرید گندم بروند تا نیازهای خود را برآورده کنند، حرکتی کاملا خلاف این امر انجام می دهند که نیاز است مردم ما نیاز آن را سرلوحه ی خود قرار دهند.
امام صادق(ع) به معتب، که غلام ایشان بودند، فرمودند که قیمت ها در مدینه بالا رفته است، به چه میزان غذا در نزد ما هست؟ گفتم که به اندازه ی یک ماه و بیشتر غذا داریم.حضرت فرمودند که برو بیرون و آن ها را بفروش و من گفتم که در مدینه غذایی نیست!(چطور آنها را بفروشم) حضرت فرمودند که آن ها را بفروش و زمانی که آن ها را فروختی، همانند مردم هر روز گندم بخر. سپس حضرت فرمودند که معتب غذای خانواده ی مرا نصف گندم و نصف جو قرار بده، به درستی که خداوند می داند که من می توانم به آنها گندم بدهم، اما می خواهیم که خداوند مرا در حالی ببیند که اندازه داری در معیشت را به نحو احسن انجام داده ام.
این حدیث شریف بیانگر آن است که حضرت در مورد مصرف به اقتضائات زمان خود توجه کرده اند و در شرایط سختی، مراعات حال دیگران و سایر مردم را کرده اند.ایشان به جای آنکه به دنبال افزایش اندوخته ی خود باشند، تمام اندوخته را در شرایط سختی فروخته اند تا نیازهای مردم مرتفع بشود و همانند سایر مردم باشند.
مشاهده شده در کتاب نقش فرهنگ در مقاوم سازی اقتصاد،اثر سید حسین اسحاقی،ص227
آیت الله حسینی خراسانی:
آخرین نظرات